President Herman Van Rompuy liet eerst verstaan dat hij blij was met de uitnodiging op de topconferentie begaande innovatie, of ‘Lisbon Council Innovation Summit 2013 – Marconi Lecture’
“Het is een eer om de jaarlijkse Marconi lezing voor te dragen”, ging hij van start in zijn speech van 10 oktober.
“Marconi was een echte Europeaan”, ging hij verder.
“Half-Italiaans en half-Iers, zag hij de wereld als zijn speeltuin. Hij was een ‘homme éclaire’ par excellence, ondernemer, diplomaat, wetenschapper en politicus allemaal op hetzelfde moment.
We hebben één van de grootste doorbraken in de communicatietechnologie aan hem te danken: de ontwikkeling van het draadloze (later de radio) aan het begin van de twintigste eeuw.”
(Laat ons ook niet vergeten dat de Servische Amerikaan Nicolas Tesla een uiterst belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van de radio (en televisie). Diens even mysterieuze student, Guglielmo Marconi, had op zich dus veel te danken aan zijn toenmalige mentor.)
“Hij had het genie om bestaande technologieën aan te pakken, en ze te combineren in een nieuwe manier om iets compleet ongekend te creëren. En dat is een vorm van genialiteit dat we niet mogen onderschatten.” verklaarde Van Rompuy in zijn lofzang over Marconi.
“Als we over innovatie spreken hebben we de neiging om ons vooral op onderzoek te richten. En het onderzoek is natuurlijk een enorm belangrijk onderdeel van innovatie. Maar een ander aspect verdient veel meer aandacht. En dat is hoe we kunnen achterhalen nieuwe manieren om bestaande technologieën te gebruiken, hoe we erin slagen om meer kilometers te halen uit de technologieën die we uitvinden.
Dit is één van de lessen die we kunnen nemen van Marconi.”
“In onze economische situatie van vandaag, met de uitdagingen voorhanden – niet in het minst de strijd om banen – is dit iets waar we hard over moeten denken. We moeten opnieuw verbinden met de dagelijkse innovatie. Want om banen te creëren, om de groei te voeden, moeten we werken aan onze concurrentiekracht.
En de hoofdzaak is: om echte productiviteitswinst maken, is een pioniersgeest nodig. Zowel in de wetenschap als in het bedrijfsleven.”
“Innovatie is niet iets dat alleen in wetenschappelijke laboratoria gebeurt. Het moet gebeuren in elke werkplaats, in elk kantoor, achter elke computer, in elke vergaderruimte. Het betekent open staan om nieuwe dingen uit te proberen. Ideeën testen totdat ze werken. Afvragen: hoe kunnen we onze hersengolven omzetten in doorbraken, en doorbraken omzetten naar echte zaken?”
“Ik wil aandringen op dit aspect, ideeën omzetten in echte zaken, want als het gaat om onze concurrentiepositie als een continent, dan is dit waar de kern van de zaak ligt”
“Als je naar de cijfers kijkt, bijvoorbeeld in het 2013 verslag over het concurrentievermogen van de Europese Commissie, is het probleem opvallend helder.”
“De kloof in productiviteit tussen de EU en VS, die in de jaren vóór de crisis aan het slinken was, wordt nog groter.
Duidelijk omschreven, in vergelijking met de Verenigde Staten is onze collectieve concurrentiekracht aan het uithollen.” klonk van Rompuy bitter.
“Verschillende factoren spelen een rol. Niet in het minst de stijgende energieprijzen in Europa in een tijd van goedkope elektriciteit en gas in de VS, om maar een voorbeeld te nemen dat zeer hoog stond op de agenda van de Europese Raad (we hadden een speciale sessie in mei) en waar we samen als een Unie actie ondernemen.”
Wanneer men probeert om de verliezen in de productiviteitswinst te verklaren zijn het vooral twee andere factoren die opvallen volgens de president.
Ten eerste marketing naar onderzoeksactiviteiten : Europeanen zijn leiders in wetenschappelijke excellentie, maar we vinden het, in vergelijking met onze belangrijkste concurrenten in de VS, Japan of Zuid-Korea, moeilijker om dit onderzoek op de markt brengen.
Ten tweede ICT-technologieën: weer in vergelijking met onze belangrijkste concurrenten, zijn wij gewoon niet zo goed in het optimaal benutten van de markten rond deze technologieën, en dit is wat ons tegenhoudt.
Vervolgs verklaarde Van Rompuy dat we wetenschap bieden van wereldklasse, wijzend naar de recentste Nobelprijs voor natuurkunde, maar dat we even schitterend moeten zijn om deze ideeën naar de markt te brengen.
“Anders zullen de anderen het voor ons doen, met onze ideeën. Zoals ze deden met bijvoorbeeld het World Wide Web, dat werd uitgevonden in het CERN. Ik ben ervan overtuigd dat achter de wetenschappelijke doorbraken van de toekomst er enig Europees intellect of bepaald Europees onderzoek zal zijn.”
“Wij zullen er zijn, op weg naar: Bestuurderloze, niet-vervuilende auto’s … Het in kaart brengen van de menselijke hersenen, thorium energie, behandelingen voor kanker, Alzheimer … ”
“Maar zullen wij Europeanen daar ook zijn als het gaat om het omzetten van deze wetenschappelijke doorbraken van morgen in nieuwe producten, nieuwe markten voor overmorgen? We hebben meer innoverende succesverhalen van wereldklasse nodig.”
“Niet alleen de onderzoeksactiviteiten, maar de impact op het leven van de mensen, de motor voor groei en vooruitgang van onze samenleving en wereldwijd. Dat zijn de echte revoluties: die, welke banen en groei zullen creëren.”
“Laat ik een voorbeeld nemen waarbij de Europese Unie grootschalig investeert: sleuteltechnologieën: een markt die in 2015 een biljoen euro waard zou kunnen zijn.”
“Elk decennium of zo, maakt een nieuw materiaal of technologie de weg vrij voor fundamentele veranderingen. Denk aan de ontdekking van silicium in de jaren 40 die de ICT revolutie mogelijk maakte of galliumarsenide in 1970, dat toeliet om lasers uit te vinden.”
“De game-changer van de vroege 21ste eeuw is misschien wel grafeen – het dunste en sterkste materiaal dat we kennen – ontdekt in Europa.
De Commissie heeft zopas een programma gelanceerd van 1 miljard euro om grafeen technologie te ontwikkelen.
Te verkennen ja, de R & D, maar ook hoe je die resultaten om kan zetten in commerciële producten en de vraag naar deze producten op kan bouwen. Want als het gaat om het stimuleren van innovatie, hebben we een integrale aanpak nodig.”
“Daarom hebben de Europese leiders de Commissie gevraagd een nieuwe indicator te creëren, om te analyseren hoe de lidstaten het meeste uit de innovatie kunnenhalen. En waarom ik een bijeenkomst heb aangevraagd van de Europese Raad gewijd aan de kwestie van innovatie, met name op digitaal gebied, en dit over twee weken.
Omdat een belangrijk gebied van innovatie ICT is.”
“Om bot te zijn: wij Europeanen hebben een achterstand, en de reden achter dit is vooral omdat we te weinig hebben geïnvesteerd in de infrastructuur, de vaardigheden en de organisatorische veranderingen die nodig zijn om de voordelen van deze technologieën te plukken. En dat is een schande. Dit is iets wat we vroeger zo goed in waren.”
“Er is ‘Made in Europe’ communicatie-technologie dat de wereld heeft veranderd. Te beginnen met de radio, en televisie. En het World Wide Web (zoals ik al zei, ontwikkeld in Genève bij het CERN). En de CD-ROM. Zelfs MP3-muziek-technologie is een Europese, in dit geval Duitse uitvinding. Maar wie maakt er echte zaken van? Amerikaanse bedrijven.”
“We wisten, niet zo lang geleden, de wereld te leiden op gebied van communicatietechnologieën. Waarom hebben we dit laten glijden?
Er is geen reden waarom we het niet kunnen doen inzake sociale media, of omvangrijke data, of cloud computing, of het “internet van dingen.”
Lees meer: European-council.europa.eu